Komunikowanie interpersonalne to podstawowa forma komunikowania się między sobą ludzi i aż do dziewiętnastego wieku - kiedy to prasa zdobyła sobie na tyle dużo odbiorców, że można ją było uznać za pierwszy w dziejach środek komunikowania masowego[1] - jedyna. Jej najbardziej charakterystyczną cechą jest dwukierunkowy przepływ informacji, który umożliwia wzajemne interakcje pomiędzy uczestniczącymi w niej ludźmi, sprawiając tym samym, że przybiera ona postać rozmowy. W zależności od tego, czy rozmówcy znajdują się w bezpośrednim kontakcie, czy też porozumiewają się za pomocą medium, możemy wyróżnić dwa typy komunikowania interpersonalnego - twarzą w twarz i za pośrednictwem medium.
Komunikowanie twarzą w twarz
Komunikowanie twarzą w twarz oferuje nadawcy, zainteresowanemu zmienieniem postawy swojego adwersarza, najwięcej możliwości potrzebnych do tego celu. Dzieje się tak, gdyż w proces komunikowania zaangażowane są wszystkie ludzkie zmysły - wzroku, słuchu, węchu i dotyku.[2] Nadawca przeto na bieżąco może śledzić i oceniać, które z użytych przez niego argumentów okazały się trafne, a które chybione. Mądrzejszy o te spostrzeżenia może natychmiast dostosować ich treść i formę do indywidualnych przekonań odbiorcy, a efekt tych zabiegów natychmiast zobaczyć. Ta forma komunikowania z punktu widzenia reklamy ma jednak jedną zasadniczą wadę - ograniczony krąg odbiorców, do którego może dotrzeć jednorazowo nadawca.
Komunikowanie za pośrednictwem medium
Komunikowanie interpersonalne za pośrednictwem medium (rysunek 2.2) odbywa się zwykle pomiędzy dwiema osobami, które znajdują się w tym samym czasie w dwóch różnych miejscach. Z tego powodu kontakt pomiędzy nimi jest możliwy wyłącznie przy użyciu medium - na przykład telefonu lub poczty.
Zastosowanie medium do komunikowania się zwykle ogranicza nieco dostępne rozmówcom środki wyrażania. Rozmawiając przez telefon czy czytając list, nie można przecież zobaczyć odbiorcy czy też poczuć jego zapach. Poczta dodatkowo jeszcze sprawia, że proces komunikowania nie jest natychmiastowy - dotarcie listu do adresata zajmuje zwykle kilka dni. Jednak używając telefonu lub poczty można dotrzeć do znacznie większej liczby osób, niż jest to możliwe w drodze osobistego kontaktu. Dlatego też ta odmiana komunikowania interpersonalnego wzbudziła żywe zainteresowanie reklamy, która od stosunkowo niedawna, bo raptem kilkunastu lat,[3] zaczęła wykorzystywać ją w sposób praktyczny. Mowa tutaj oczywiście o marketingu bezpośrednim, który wprawdzie zrealizował w dużym stopniu pragnienie reklamodawców dotarcia do pojedynczego konsumenta i interaktywnego przekazywania mu reklamowych treści, jednocześnie jednak naraził ich na znaczne koszty (opłata za znaczki pocztowe, rachunki telefoniczne). Podstawowym sposobem dotarcia do odbiorców wciąż zatem pozostały dla nich media tradycyjne.
-----------------------
[1] Zbigniew Nęcki, Jerzy Mikułowski-Pomorski: Komunikowanie skuteczne? Kraków 1983, s. 6.
[2] M. Mrozowski: Między manipulacją a poznaniem. Warszawa 1991, s. 12.
[3] Jacek Kall: Reklama. Warszawa 1998, s. 155.
